KUL HAKKI VE PAZARLIK KAVRAMI

Bilirsiniz, mutlaka karşılaşmışsınızdır şu sözcükle; “Pazarlık sünnettir”

Yani “Peygamberimiz Hz.Muhammed’in kelamıdır; pazarlık ediniz.” anlamında. ..

………………………

Bilgisayar işi yapmaya başladığımın ilk yılları idi, 96 veya 97-98 olabilir. Bir gün 8-10 yaşlarında olduğunu tahmin ettiğim iki çocuğu ve hanımıyla bir müşteri geldi işyerime. Hallerinden belli ki gariban insanlar. O yıllarda bilgisayar bu kadar yaygın değil ve görece olarak -biraz daha- lüks tüketim segmentinde bir ürün.

Açıkçası önyargılı davrandım ve -büyük olasılıkla- almadan gideceklerini varsayarak üstünkörü görüştüm kendileriyle. Birkaç fiyat verdik ve tahmin ettiğim gibi “0” bir bilgisayarın bütçelerini aşacağı belli oldu. “Peki” dedi adam, “İşimizi görebilecek, kullanılmış ve daha uygun fiyatlı bilgisayarınız var mı?”

Elimizde bulunurdu hep öyle bilgisayarlar, daha üst modelini alanların takasa bıraktıkları biraz daha eski modeller. “Var” dedim. Gerçekten de o sabah sattığımız bir bilgisayarı alan kişinin bıraktığı bir ürün hemen yanımda duruyordu. “Bu var” dedim “Fiyatı 700 milyon.” Tabii o zamanlar henüz altı sıfır atılmamış paradan, yani bugünkü parayla 700TL. Fakat, halbuki; bilgisayarı satmayı düşündüğüm, benim için gerek ve yeter rakam 500 milyon.

Niye 700 dedim???..

Çünkü insanlar o kadar fazla pazarlık ediyor ve bıktırıyorlardı ki beni, o iş yoğunluğunda. Ve ben de potansiyel olarak karşımdaki o gariban görünümlü insanların esasen bilgisayarı almayacaklarına o kadar inandırmışım ki kendimi.. Dedim işte, demez olaydım!!!…

O gariban insan başladı cebindeki paraları saymaya… Yetmedi hanımına döndü, “Sende ne var?” dedi. Hanımı bugün bile şekli hala aklıma kazınmış kırmızı, minik para çantasından büyük kısmı kırış kırış olmuş paralarını çıkardı, Onları da ilave ettiler.

Masamın üzerine denkledikleri 700 milyon parayı koydular.

“Tamam alıyoruz, çok teşekkür ediyoruz yardımcı olduğunuz için” manasında da bana şükranlarını belirten bir sürü cümle kurdular üstüne üstlük….

İste dostlar,

Ben o anda hayatımın en kötü birkaç saniyesini geçirdim ve hala şu anda şu satırları yazarken  aradan geçen yıllara rağmen derecesi hiç azalmayan bir vicdan azabı duydum.

……………………………..

Kapıcı imiş müşteri. Bir apartmanın bodrum katında kapıcı dairesiymiş ikametleri. Ki; ben bunları daha sonra gördüm ve öğrendim.

Şimdi ben nasıl diyeyim??? Bu malın değeri esasen 500 milyondu, ben size almayacağınızı düşündüğüm için 700 dedim diye???

Aldım paraları ve yıllarca hiç dokunamadan kasamda sakladım o günün hatırası ve almam gereken bir hayat dersinin nişanesi olarak.

Neyse ki; ev adreslerini aldım, akşama doğru bilgisayarınızı teslim ederiz dedim. Elemanlarımı çağırdım, bilgisayarın değerinin 700 hatta daha fazla olabileceği şekilde gerekli güçlendirme ve ilaveleri yaptırdım.

Teslimatta çocuklara bir de 2. El televizyona ihtiyaçları olduğunu, bulmalarına yardımcı olup olamayacağımızı sormuşlar.

Heyhaaattt !!..

Naçizane o işi de hallettik.

Vicdanımın sesini bir nebze de olsa sakinleştirdim ve kul hakkına girmeden işin içinden sıyrıldım böylelikle ama dediğim gibi aldığım en büyük hayat derslerinden biri oldu bu elbette.

…………………………….

Ondan sonra o tavsiyeyi; yani pazarlık sünnettir sözünü araştırdım.

Sonucu bu kadar vahim olabilecek bir kelamı nasıl olup da peygamberimizin söylemiş olabileceğini.

Öyle ya, adam pazarlık etmedi ve aslında değeri 500 olan ürünü 700 e satmış oldum ben.

Haksız yere 200 liralarını alacaktım gerekli manevraları yapmasam.

Burada aksayan bir şeyler vardı, demek ki insanların pazarlık edecekleri ihtimali ve kurgusuyla fiyat verilmesi bu gibi haksız kazanca yol açabiliyor dedim kendi kendime.

Bu fazladan cebime giren para benim inancıma göre “Kul Hakkı” olarak haneme yazılacaktı.

Ve sonunda aradığım bilgiye ulaştım.

Evet, peygamberimiz Hz.Muhammed bu tavsiyeyi etmiş ancak o devirde sahabelerin sayısı henüz çok az, çok fazla sayıda putperest ya da hak dini olan İslam değil de diğer dinlere mensup insanlar var. Ve onların haktan haberi yoktur. Onlar değeri 100 olan mala 150-200 hatta 1000 bile isterler ve hatta istiyorlarmış.

O da halkını, sahabeleri korumak için bu tavsiyede bulunmuş.

Yani “Pazarlık sünnettir” sözünün esas anlamı, “Gayrı Müslimlerle Pazarlık Ediniz.”’dir.
Müslüman müslümanı aldatmaz, zaten hakkı olanı ister ve o fiyata satılık eder malını, ama Müslüman olmayanlardan korunmak için pazarlık ediniz demiş peygamberimiz.

………………………….

Siz siz olun, benim yaptığım o hatayı yapmayın ve malınızı hakkaniyetli fiyatına satın.

Pazarlık yapılıyorsa bir satışta, bilin ki iki taraftan en az biri, bazen ikisi de Müslümanlığın en büyük kuralından birini uygulamamıştır.

Sakın bu siz olmayın.