İYİ Parti Edirne Milletvekili Orhan Çakırlar, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’nin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Türkiye Su Enstitüsü bütçeleri üzerine İYİ Parti Grubu adına söz alıp Edirne’nin bir dizi sorunu hakkında yetkililere eleştiriler ve sorular yöneltti.
Su kaynaklarının önemine değinen Çakırlar, bu yılki aşırı kuraklığı hatırlatarak şunları anlattı: “Devlet Su İşleri 11’inci Bölge Müdürlüğü tarafından Trakya’da baraj doluluk oranları açıklanmasıyla birlikte Meteoroloji Genel Müdürlüğünün kuraklık haritasında Edirne ilimiz, şiddetli kurak ve çok şiddetli kurak kategorisinde olduğu görülmüştür. Edirne’de behemehâl olarak gerekli çalışmaların başlaması, yarım bırakılan eksikliklerin ivedilikle giderilmesi gerekmektedir. Edirne ilimizin en önemli sorunlarının başında su ve sulama yetersizliği gelmektedir. Şehrimizde bu sene yaşanan kuraklık sonucunda buğday ve ayçiçeği verimlerinin düştüğü gözlenmiştir.
Edirne’nin Lalapaşa ilçesinde yapılması düşünülen ve altı yıl önce proje çalışmalarına başlanan Çömlekköy Barajı için henüz bir gelişme yaşanmadı. Bakanlığınıza projenin yatırım kapsamında olup olmadığıyla ilgili vermiş olduğum yazılı soru önergemde net bir cevap alamadım. Baraj yatırım programında mıdır? Edirne çiftçisinin, barajın bir an önce yapılmasını istediğini de belirtmek istiyorum. Çömlekköy Barajı’nın yapılması durumunda 56.500 dönüm arazi sulanabilir hâle gelecek. Bölge çevresinde bulunan 11 köy yapılacak olan baraj neticesinde sulamadan fayda sağlayacaktır. Bu sayede hem ürün verimliliği artacak, hem de çiftçimizin ürün çeşitliliğini artırma şansı olacaktır. Neyi beklediğinizi hâlen daha anlamış değilim. Projeler hazırlanmış, her türlü fizibilite çalışması tamamlanmış, zaman kaybetmeden Çömlekköy Barajının bir an önce yatırım programına alınıp yapım işine başlanması zarureti doğmuştur. Çakmak Barajı’ndaki eksiklikleri ne zaman tamamlayacaksınız?”
ÇAKMAK BARAJI TAM KAPASİTE OLARAK ÇALIŞMAMAKTA
İYİ Parti Edirne Milletvekili Orhan Çakırlar, ilçemizdeki Çakmak Barajı hakkında da konuşarak “Uzunköprü ilçemize bağlı Çakmak Barajı tam kapasite olarak çalışmamakta, buradaki eksikliklerinde bir an önce tamamlanması çiftçimizi rahatlatacaktır. Şehir merkezine en yakın köylerimizden biri olan Uzgaç köyündeki gölet yarı açık yarı kapalı sulama sistemine sahip olmasına rağmen, on sekiz yıldan beri çalışmamaktadır. Çalışmamasının sebebi nedir? Bakanlığınız, Edirne merkez Uzgaç sulamasını 225 hektar tarım alanına hizmet verecek şekilde inşa etmiştir. 2000 yılında işletmeye açılmış, 2002 yılında işletme bakım ve yönetim sorumluluğunu Uzgaç ve Ahi köyleri sulama kooperatiflerine devredilmiştir.” Sulama tesisleri izleme ve değerlendirme raporlarından geçmiş yıllarda sulanan alanlardan örnekler veren, ancak bazı yıllardaki sulamalara yer verilmediğini sorgulayan Çakırlar, sözlerine şöyle devam etti:
“Kırk yılı aşkın süredir gündemde kalan, ancak bir türlü başlanamayan Tunca Nehri üzerine kurulması planlanan ‘Suakacağı Barajı’yla ilgili bir çalışmanız var mı?’ sorusunu da sormak istiyorum. Çiftçimizin 2019 yılı Ekim ayında ekip 2020 Haziran ayında biçtiği buğday ürününün, prim destek ödemeleri on beş gün önce Tarım ve Orman Müdürlüklerince, müstahsil makbuzları toplanmaya başlanmış. Geçmiş yıllarda hasat sonrası, temmuz, ağustos aylarında sattığımız buğdayların müstahsil makbuzları il ve ilçe tarım ve orman müdürlüklerince toplanıp sisteme girişleri yapılır; eylül, ekim ayı gibi icmaller askıya çıkar ve prim destekleri ödenirdi. Zamanında ödenmeyen desteklerin çiftçinin nazarında hiçbir kıymeti harbiyesi yoktur. Bu sadece buğday için geçerli bir durum değil, çiftçi destek beklediği bütün ürünler için aynı problemi yaşamaktadır. Bir başka husus da destekleme ücretlerinin çiftçinin ekimini yapmadan önce belirlenmesi gerektiğidir. Çiftçi ekim yapacağı ürünü ona göre değerlendirmek istemektedir. Destekleme ücretlerinde madem geçen yılla hemen hemen aynı destekleri açıklayacaktınız, neden on bir ay beklediniz? Bu bile çiftçiye verilen değeri gözler önüne sermektedir. 2006 yılında hiçbir zaman uymadığınız bir yasa çıkarıldı. Yasaya göre tarımsal destekler için bütçeden ayrılan pay, gayrisafi millî hasılanın yüzde 1’inden az olmayacaktır. Ne yaptınız? Yarısını ödeyemediniz, tarım politikası güttünüz sanmayın ki çiftçi bunun hesabını sormayacak. Bir husus da ülkemizde tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 50’si Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı değildir. Nedeni, çiftçilerimizin kullandıkları arazilerin mirasçılarının intikalini yapamamış olmasıdır. İntikali yapılamayan tarım arazilerinin ÇKS’ye kayıt yaptırılamadığından dolayı, bu tarım arazileri için çiftçilerimiz hiçbir tarımsal desteklemeden faydalanamamaktadır, tarım sigortası da yaptıramamaktadırlar. Bu konuda nasıl bir çözüm öneriniz var?”