Soru:
4/D diye tabir edilen ve 657 sayılı kanunun 4/D maddesinde belirtilen ve bu kanuna tabi olmayan 4857 sayılı İş Kanununa tabi İşçi statüsünde çalıştırılan kamu personelleri home-office olarak çalışabilir mi?
Cevap:
22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı iş Kanununda işçi: Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişi olarak tanımlanmış, iş yeri ise İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime denileceğihüküm altına alınmıştır.
Anılan 4857 sayılı Kanunun “işyerini bildirme” başlıklı 3 üncü maddesinde “Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır.
Bu Kanunun 2 nci maddesinin altıncı fıkrasına göre iş alan alt işveren; kendi işyerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı alt işverenlik sözleşmesi ve gerekli belgelerle birlikte, birinci fıkra hükmüne göre bildirim yapmakla yükümlüdür. Bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu işyerine ait belgeler gerektiğinde iş müfettişlerince incelenir.
İnceleme sonucunda muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş raporu işverenlere tebliğ edilir.
Bu rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren altı işgünü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir.
İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Rapora altı iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaalı işlemin tespitini onamış ise tescil işlemi iptal edilir ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır.
Ancak, şirketlerin tescil kayıtları ise ticaret sicili memurluklarının gönderdiği belgeler üzerinden yapılır ve bu belgeler ilgili ticaret sicili memurluğunca bir ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili bölge müdürlüklerine gönderilir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulması, bildirimi ve işyerinin tescili ile yapılacak sözleşmede bulunması gerekli diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”denilmektedir.
iş Kanununun uygulanmayacağı istisnalarda 4 üncü maddede sayılmıştır.
İş Kanununda iş yeri tanımı maddi ve manevi unsur olarak çok geniş bir tanımı bulunmaktadır.
Kamu işvereni dışındaki İşveren işin görüldüğüne bakar işin nereden görüldüğü önemli değildir.
Bazen de işin kendi işyeri yerine farklı yerlerden görülmesi maddi olarak işverenin işine gelmektedir.
Kamu işvereninde ise işin kamu işyerlerinde görülmesi esastır.
Kamu işvereni işçisini home-office çalıştırabilmesi için düzenleme yapılması gereklidir.
Bu hususa ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.
Diğer taraftan 6111 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi ile eklenen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun “Günlük çalışma saatlerinin tesbiti”100 üncü maddesinin son fıkrasında “Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür.
Bu hususa ilişkin usûl ve esaslar, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.”hükmü bulunmaktadır.
Devlet memurların esnek çalışmalarına ilişkin olarak düzenlenmesi gerekli mevzuat henüz yapılmamıştır.
Yukarıda yer verilen hüküm açıklamalar uyarınca:
1-Kamu işçilerinin home-office (evden) çalışmalarına ilişkin mevzuat düzenlemesi bulunmamaktadır.
Bu tür çalışma yapılabilmesi için düzenleme yapılmasının gerekli olduğu değerlendirilmektedir.
Amirler tarafından bu tür bir uygulamaya geçilmesini yasal ve doğru olmayacağı düşünülmektedir.
Değişen ve gelişen iş dünyasında bu hususta da kısa süre içerisinde düzenlemelerin yapılmasını gerekli kılmaktadır.
2- Devlet memurlarının çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri esnek çalışma yapabilmeleri hakkında ikincil mevzuat olan bakanlar kurulu kararı da henüz yürürlüğe konulmamıştır.
Bakanlar kurulu ve kurumsal düzenlemelerin yayımlanmasını müteakip devlet memurlarında esnek çalışmanın uygulanması mümkün olabilecektir.
Detaylı bilgi için lütfen http://sorucevap.memurlar.net/soru/2224/ inceleyiniz.